سیستم مالی غیرمتمرکز (DeFi) به اکوسیستمی از برنامه‌های مالی اشاره دارد که بر روی شبکه‌های بلاک‌چین ساخته شده‌اند.
اصطلاح سیستم مالی غیرمتمرکز به جنبشی اشاره دارد که هدف آن ایجاد یک اکوسیستم خدمات مالی متن‌باز، بدون نیاز به مجوز و شفاف است که قابلیت دسترسی برای همه را داشته باشد و بدون هیچ واسطه مرکزی کار کند. کاربران کنترل کامل بر دارایی‌های خود را داردند و با این اکوسیستم از طریق شبکه همتا به همتا (P2P)، برنامه‌های غیرمتمرکز (dapps) تعامل خواهند داشت.
مزیت اصلی دیفای دسترسی آسان به خدمات مالی است، به ویژه برای کسانی که از سیستم مالی فعلی جدا شده‌اند. برنامه‌های تعامل‌پذیر دیفای که قابلیت کار بر روی بلاک‌چین‌های عمومی را دارند، به طور بالقوه بازارهای مالی، محصولات و خدمات کاملاً جدیدی را ایجاد می‌کنند.
مزایای اصلی دیفای چیست؟
سیستم مالی سنتی به نهادهایی مانند بانک به عنوان واسطه و دادگاه برای ارائه داوری وابسته است.
اما برنامه‌های دیفای به هیچ واسطه یا داوری نیاز ندارند. کد برنامه‌نویسی چگونگی حل و فصل هر اختلاف احتمالی را مشخص می‌کند و کاربران همیشه می‌توانند دارایی‌های خود را کنترل کنند. این امر هزینه های مرتبط با تهیه و استفاده از این محصولات را کاهش می‌دهد.
همانطور که این خدمات مالی جدید روی بلاک‌چین‌ها اجرا می‌شوند، تک نقاط خرابی حذف می‌شوند. داده‌ها روی بلاک‌چین ثبت می‌شوند و بین هزاران نود پخش می‌شوند و سانسور یا خاموش شدن بالقوه یک سرویس را به کار پیچیده‌تری تبدیل می‌کنند.
از آنجایی که چارچوب‌های برنامه‌های دیفای می‌توانند از قبل ساخته شوند، پیچیدگی در اجرای آن بسیار کمتر و امنیت آن بسیار بیشتر می‌شود.
مزیت مهم دیگر چنین اکوسیستم بازی، سهولت دسترسی برای افرادی است که اگر این اکوسیستم نبود به هیچ خدمات مالی دیگری دسترسی نداشتند. از آنجایی که سیستم مالی سنتی بر سودآوری واسطه‌ها متکی است، خدماتشان را معمولاً در مکان‌هایی با جوامع کم درآمد ارائه نمی‌دهند. اما، با دیفای، هزینه‌ها به طور قابل توجهی کاهش می‌یابد و افراد کم درآمد هم می‌توانند از طیف گسترده‌تری از خدمات مالی بهره‌مند شوند.
کاربردهای دیفای چیست؟
دریافت وام و دادن وام
پروتکل‌های وام‌دهی غیرمتمرکز، یکی از محبوب‌ترین برنامه‌های کاربردی در اکوسیستم دیفای هستند. وام‌دهی و دریافت وام به صورت آزاد و غیرمتمرکز مزایای زیادی نسبت به سیستم اعتباری سنتی دارد. این مزایا شامل تسویه فوری تراکنش، امکان وثیقه گذاری با دارایی‌های دیجیتال، عدم نیاز به چک‌های اعتباری و استانداردسازی احتمالی در آینده است.
از آنجایی که این خدمات وام دهی بر روی بلاک چین‌های عمومی ساخته شده‌اند، میزان اعتماد مورد نیاز را به حداقل می‌رسانند و تضمین روش‌های تأیید کریپتوگرافی را دارند. سیستم‌های وام دهی در بلاک‌چین، ریسک طرف قرارداد را کاهش می‌دهند، دریافت و دادن وام را ارزان تر، سریع تر و در دسترس افراد بیشتری قرار می‌دهند.
خدمات بانکی پولی
از آنجایی که برنامه‌های دیفای، طبق تعریف، برنامه‌های مالی هستند، خدمات بانکی پولی یکی از موارد استفاده بدیهی آن‌ها است. این خدمات می‌تواند شامل صدور استیبل کوین، وام مسکن و بیمه باشد.
همانطور که صنعت بلاک‌چین در حال بلوغ است، تمرکز بیشتری روی ایجاد استیبل کوین‌ها وجود دارد. استیبل کوین نوعی دارایی رمزنگاری شده است که معمولاً دارای یک پشتوانه از یک دارایی در دنیای واقعی است، اما می‌تواند با سهولت نسبی به صورت دیجیتالی منتقل شود. از آنجایی که قیمت کریپتو کارنسی در برخی مواقع سرعت نوسان بالایی دارد ، استیبل کوین‌های غیرمتمرکز می‌توانند برای استفاده روزمره به‌عنوان پول نقد دیجیتالی استفاده شوند، با این تفاوت که هیچ واسطه مرکزی آن‌ها را صادر نمی‌کند و آن‌ها نظارت ندارد.
عمدتاً به دلیل این که به واسطه‌هایی زیادی نیاز است، فرآیند دریافت وام مسکن پرهزینه و زمان‌بر است. با استفاده از قراردادهای هوشمند، هزینه‌های حقوقی و پذیره‌نویسی به میزان قابل توجهی کاهش می‌یابد.
صدور بیمه روی بلاک‌چین نیاز به واسطه‌ها را از بین می‌برد و ریسک نقض بیمه‌نامه را بین بسیاری از شرکت‌کنندگان توزیع می‌کند. به این ترتیب منجر به حق بیمه کمتر با همان کیفیت خدمات می‌شود.
بازارهای غیرمتمرکز
ارزیابی این گروه از برنامه‌های کاربردی می‌تواند چالش برانگیز باشد، زیرا این بخش از دیفای بیشترین فضا را برای نوآوری مالی به خود اختصاص می‌دهد.
مسلماً، برخی از مهم‌ترین برنامه‌های کاربردی دیفای، صرافی‌های غیرمتمرکز (DEXes) هستند. این پلتفرم‌ها برای کاربران این امکان را فراهم می‌کنند تا دارایی‌های دیجیتال را معامله کنند بدون این که نیازی به یک واسطه قابل اعتماد (صرافی) برای نگهداری وجوه خود داشته باشند. معاملات به طور مستقیم بین کیف‌پول‌های کاربران با کمک قراردادهای هوشمند انجام می‌شود.
از آنجایی که صرافی‌های غیرمتمرکز وظیفه کمی در نگهداری از دارایی‌ها دارند، معمولاً کارمزد معاملاتی کمتری نسبت به صرافی‌های متمرکز دریافت می‌کنند.
همچنین ممکن است از فناوری بلاک‌چین برای صدور و اجازه مالکیت برای طیف وسیعی از ابزارهای مالی متعارف استفاده شود. این برنامه‌های کاربردی به روش غیرمتمرکز کار می‌کنند، به این ترتیب متولی و تک نقاط خرابی را حذف می‌کنند.
چالش‌های پیش روی دیفای چیست؟
- عملکرد ضعیف
بلاک‌چین‌ها اساساً کندتر از همتایان متمرکز خود هستند و این به برنامه‌های ساخته شده بر روی آن‌ها مرتبط است. توسعه دهندگان برنامه‌های کاربردی دیفای باید این محدودیت‌ها را در نظر بگیرند و برنامه‌های خود را بر این اساس بهینه کنند.
- احتمال بالای خطای کاربر
برنامه‌های کاربردی دیفای واسطه‌ها را از بین می‌برند و مسئولیت را به کاربران واگذار می‌کنند. این می تواند یک جنبه منفی برای بسیاری از افراد باشد. زمانی که برنامه‌ها روی بلاک‌چین‌های تغییرناپذیر اجرا می‌شوند، طراحی آن‌ها به نحوی که احتمال خطای کاربر را به حداقل برساند، چالشی دشوار است.
- تجربه کاربری بد
در حال حاضر، استفاده از برنامه‌های کاربردی دیفای نیاز به تلاش بیشتری از جانب کاربر دارد. برای اینکه برنامه‌های کاربردی دیفای عنصر اصلی سیستم مالی جهانی باشند، باید مزیت محسوسی را ارائه کنند که کاربران را تشویق به استفاده از دیفای به جای سیستم سنتی کند.
منبع: https://academy.binance.com/en/articles/the-complete-beginners-guide-to-decentralized-finance-defi
